Ο 60χρονος που παντρεύτηκε μια 12χρονη-Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τα εγκλήματα της διπλανής πόρτας λέει η Λώρη Κέζα

Τι μπορεί να σκαρφιστεί ένας σκηνοθέτης για να τραβήξει το ενδιαφέρον του κοινού; Η Γαλλίδα Λιζά Αζυελός διάλεξε τη Ζιλί Γκαγιέ, τη φίλη του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, για μια ταινία μικρού μήκους

Γράφει η Λώρη Κέζα στο Βήμα:

Τι μπορεί να σκαρφιστεί ένας σκηνοθέτης για να τραβήξει το ενδιαφέρον του κοινού; Η Γαλλίδα Λιζά Αζυελός διάλεξε τη Ζιλί Γκαγιέ, τη φίλη του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, για μια ταινία μικρού μήκους. Ηθελε το μέγιστο buzz για το τετράλεπτο φιλμάκι της «14 εκατομμύρια κραυγές». Θέλησε να ταράξει τους Δυτικούς για ένα ζήτημα που φαινομενικά δεν τους αφορά. Η ταινία αναφέρεται στους υποχρεωτικούς γάμους ανήλικων κοριτσιών, σε οκτάχρονα, δεκάχρονα, δεκατριάχρονα που παντρεύονται άνδρες ώριμους ή γέρους.



Το σενάριο επιχειρεί μια προσομοίωση. Αντί για κάποιο κοριτσάκι της υποσαχάριας Αφρικής, της Ινδίας ή κάποιας αραβικής χώρας πρωταγωνιστεί μια δωδεκάχρονη αστή Παριζιάνα. Επιστρέφει στο όμορφο σπίτι από το σχολείο όπου βρίσκει τη μητέρα της (την Γκαγιέ) περιποιημένη για την ειδική περίσταση. Της έχει αγοράσει ένα άσπρο φόρεμα, τη μακιγιάρει, και μαζί με τον πατέρα μπαίνουν στο αυτοκίνητο για να πάνε σε μια έκπληξη. Στο δημαρχείο περιμένει ένας εξηντάχρονος γαμπρός και οικείοι που χαίρονται με την παράταιρη ένωση. Στην τελευταία σκηνή ο ρυτιδιασμένος σύζυγος ξεκουμπώνει το παντελόνι του και βιάζει το παιδί.

Η σκηνοθέτις χρησιμοποιεί, λέει, γάλλους ηθοποιούς για να ταράξει ακόμη περισσότερο το κοινό της, για να αναδείξει τη διάπραξη του εγκλήματος. «Οσοι δουν το φιλμ θα νιώσουν κάτι που δεν θα ένιωθαν αν δεν τους αφορούσε». Μήπως, όμως, τίθεται και κάτι άλλο; Μήπως η διάθεση αυτολογοκρισίας όποτε αναφερόμαστε σε «άλλους πολιτισμούς»; Δεν μπορούμε, υποτίθεται, να κρίνουμε τους άλλους με δικούς μας κανόνες. Κάθε λαός έχει κώδικες και είμαστε υποχρεωμένοι να τους σεβόμαστε. Ακόμη και αν ο κώδικας περιλαμβάνει υποχρεωτικό γάμο ανηλίκων, κλειτοριδεκτομές, λιθοβολισμούς, στέρηση της εκπαίδευσης.

Επικρίνοντας άλλους πολιτισμούς κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε υπεροπτικοί. Οι σχετικιστές προτείνουν να επιδιώκουμε το καλύτερο για τις δικές μας κόρες, αλλά να επιτρέπουμε, να ανεχόμαστε το χειρότερο για τις κόρες άλλων που τυγχάνει να ζουν γεωγραφικά μακριά. Απαγορεύεται η επισήμανση του κακού σε άλλες χώρες, εν τούτοις επιτρέπεται η κριτική του κακού στο παρελθόν του δικού μας πολιτισμού.

Ο δυτικός πολιτισμός του 19ου αιώνα δεν έχει σχέση με αυτόν του 21ου. Εγινε προσπάθεια να εξαλειφθεί η αδικία σε βάρος των γυναικών. Θεσπίστηκαν νόμοι για την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος, για τον βιασμό και για την προστασία των ανηλίκων. Οι γυναίκες πλέον ψηφίζουν και εκλέγονται. Αν ο δικός μας πολιτισμός επιδέχεται βελτιώσεις και τις επικροτούμε, γιατί άραγε νιώθουμε αγκύλωση όταν μιλάμε για άλλους ανθρώπους; Η ανησυχία για τους υποχρεωτικούς γάμους ανηλίκων στο Ιράν δεν σημαίνει ότι απορρίπτουμε την περσική ποίηση. Η οργή για τους ακρωτηριασμούς γεννητικών οργάνων στη Σομαλία δεν μπαίνει σε συζήτηση για μαγειρικές, μουσικές και ντυσίματα. Δεχόμαστε τον πολιτισμό, απορρίπτουμε μια πρακτική.

Το αίτημα για κατάργηση των παιδικών γάμων μπορεί να συγκριθεί με το αίτημα για κατάργηση της σκλαβιάς στις βαμβακοφυτείες της Αμερικής. Οι φιλόσοφοι του Διαφωτισμού ήταν άραγε υπεροπτικοί όταν εξανίσταντο με το δουλεμπόριο; Παρατηρείται λοιπόν μια αντίφαση όσων υπερασπίζονται τις βάρβαρες συνήθειες άλλων λαών. Είναι έτοιμοι να αποδεχτούν οτιδήποτε διατηρείται σήμερα από τα βάθη των αιώνων ακόμη και αν δημιουργεί προφανή πόνο και δυστυχία.

Εχουμε λοιπόν κάθε δικαίωμα να κρίνουμε, αλλά και την υποχρέωση να υπερασπιστούμε αξίες που σχετίζονται με την ευημερία των ανθρώπων και την ακεραιότητά τους. Η Ιστορία των πολιτισμών είναι γεμάτη λάθη και, αν μη τι άλλο, έχουμε χρέος να τα επισημαίνουμε. Ο φόβος μη φανούμε αλαζονικοί είναι ό,τι χειρότερο μπορούμε να κάνουμε για ανθρώπους που υποφέρουν από λάθη άλλων ανθρώπων.  

Η Ζιλί Γκαγιέ συμμετέχει στην προσπάθεια αφύπνισης. Στον κόσμο 14 εκατομμύρια κορίτσια υποχρεώνονται σε γάμο, στη Γαλλία 70.000. Μας παρακινεί να ανοίξουμε το μυαλό μας. Μπορούμε να σεβόμαστε τους διαφορετικούς ή να μην τους σεβόμαστε, να τους θαυμάζουμε ή να μην τους θαυμάζουμε, να τους συναναστρεφόμαστε ή να τους αποφεύγουμε. Στο «διαφορετικό» υπάρχουν πρακτικές που μας φαίνονται παράξενες ή συναρπαστικές ταυτόχρονα, υπάρχουν όμως και εγκλήματα που δεν υπόκεινται σε καμία πολιτισμική σχετικότητα. Είναι απλά και ξεκάθαρα εγκλήματα.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 16 Μαρτίου 2014


Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr και του madeingreece.news

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ