Καταπέλτης το εισαγγελικό πόρισμα για την τραγωδία στο Μάτι - 300 σελίδες μιλούν μόνο για καθυστερήσεις έλλειψη σχεδίου και πλήρη ασυνεννοησία

Η παραδοχή των εισαγγελέων που αξιολόγησαν ένα τεράστιο υλικό από καταθέσεις και δεδομένα, ότι οι άνθρωποι αν είχαν ενημερωθεί θα μπορούσαν να γλυτώσουν το θάνατο ακόμα και χωρίς οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης, αποτελεί σαφή ένδειξη για τις ευθύνες όσων διαχειρίστηκαν με απίστευτη προχειρότητα μια κατάσταση βιβλικής καταστροφής

Ένα μεγάλο και δριμύ κατηγορώ  είναι το πόρισμα των εισαγγελέων για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα στην υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, η οποία άφησε πίσω της εκατό νεκρούς  χιλιάδες στρέμματα καμένης γης και κατεστραμμένες περιουσίες.

Στο «δια ταύτα» του  πορίσματος με τις 300 σελίδες -βάσει του οποίου ασκήθηκαν ποινικές διώξεις κατά 20 προσώπων, μεταξύ των οποίων η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, ο δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης, ο δήμαρχος Ραφήνας Ευάγγελος Μπουρνούς, ο πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Καπάκης, στελέχη της Πολιτικής Προστασίας και της ΕΛ.ΑΣ., καθώς και ο 65χρονος που ευθύνεται για την έναρξη της φωτιάς στο Νταού Πεντέλης- αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Προέκυψε ότι ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας αποδείχθηκε τελικά και του εκ του αποτελέσματος από το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου και μέχρι την έναρξη της επόμενης, δεν κατόρθωσε όπως επιβαλλόταν εκ του νόμου και της αποστολής του αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της ΓΓΠΠ, να είναι στην πράξη και όχι επί χάρτου κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν όπως στην προκειμένη περίπτωση που ο δείκτης πυρκαγιάς είναι υψηλός κατηγορία 4, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη περιφέρεια δύο μεγάλες καταστροφές λόγω δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και την ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν, στην Κινέττα και το Νταού Πεντέλης.

Επίσης προέκυψε ότι από ενέργειες, παραλείψεις ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομικά οργάνων και υπηρεσιών και φορέων του ισχύοντος μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της χώρας, αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς.

Πιο συγκεκριμένα, ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της χώρας δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από τον σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις εγκυκλίους, σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της ως άνω πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια, στην εκ του νόμου αποστολή του και στις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητες του.

Ειδικότερα, τα ως άνω σοβαρά λάθη, ενέργειες αρρυθμίες και δυσλειτουργίες, εντοπίζονται κυρίως :

Στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας
Στο Πυροσβεστικό Σώμα
Την ΕΛΑΣ
Την Περιφέρεια και τους Δήμους

Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκομένων δυνάμεων πολικής προστασίας, καθώς και σε λάθη ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης».

Το συμπέρασμα του εισαγγελικού πορίσματος δεν αφήνει περιθώρια για τις ευθύνες και τους υπευθύνους της καταστροφής και της εκατόμβης των νεκρών.

Η παραδοχή των εισαγγελέων που αξιολόγησαν ένα τεράστιο υλικό από καταθέσεις και δεδομένα, ότι οι άνθρωποι αν είχαν ενημερωθεί θα μπορούσαν να γλυτώσουν το θάνατο ακόμα και χωρίς οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης, αποτελεί σαφή ένδειξη για τις ευθύνες όσων διαχειρίστηκαν με απίστευτη προχειρότητα μια κατάσταση βιβλικής καταστροφής.

Καμία ενημέρωση

Το γεγονός ότι οι κάτοικοι δεν ενημερώθηκαν οτι η φωτιά πλησιάζει , σύμφωνα με τους εισαγγελείς , κόστισε ζωές. 

"Αν είχε κατ’ ελάχιστο λειτουργήσει το σύστημα πολιτικής προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός - ενημέρωσης προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι θα είχαν το χρόνο να απομακρυνθούν  πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θερμικό φορτίο ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους". 

Η ύπαρξη και λειτουργία πολλών παράλληλα χρησιμοποιούμενων συστημάτων επικοινωνίας μεταξύ των αξιωματικών του πυροσβεστικού σώματος και των στελεχών των άλλων φορέων έπαιξαν "κυρίαρχο ρόλο στην δημιουργία σύγχυσης και συνακόλουθα συμβολή στην έλλειψη συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, αλλά και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων". Είναι ενδεικτικό πως η επικοινωνία γινόταν με τη χρήση κινητών τηλεφώνων- υπηρεσιακών ή προσωπικών- ασύρματων και  ενσύρματων γραμμών. 

Έλλειψη σχεδίου διάσωσης ανθρώπων
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πόρισμα εστιάζει, μεταξύ άλλων, στην «έλλειψη σχεδίου διάσωσης ανθρώπων», που είχε ως τραγικό αποτέλεσμα την απώλεια 100 ζωών.

Κατά το πόρισμα προέκυψε, ότι «το Πυροσβεστικό Σώμα λαμβάνοντας κλήσεις στο 199 – ΣΕΚΥΠΣ από πολίτες, οι οποίοι ανέφεραν σοβαρά και κρίσιμα περιστατικά σχετικά με ανθρώπους, που κινδύνευαν για τη ζωή τους από την εξελισσόμενη πυρκαγιά στους οικισμούς του Νέου Βουτζά, Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι, στις περισσότερες περιπτώσεις αντί να προωθηθούν πυροσβεστικές δυνάμεις στις συγκεκριμένες διευθύνσεις των κινδυνευόντων ατόμων για τη διάσωση τους, δεν προέβη στην προσπάθεια διάσωσης ατόμων από πυρκαγιά, αλλά διαβίβασε τα περιστατικά αυτά στις αναρμόδιες αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες αφενός δεν είχαν σχετική αρμοδιότητα αφετέρου δε διέθεταν γνώσεις και μέσα να προβούν σε διάσωση ατόμων από πυρκαγιά».

Η έναρξη της φονικής πυρκαγιάς

Στα πλαίσια διερεύνησης των αιτιών της πυρκαγιάς, σύμφωνα με το εισαγγελικό πόρισμα, προέκυψε ότι ο δράστης της πρόκλησης της αρχικής πυρκαγιάς είναι ο Κ.Α., ο οποίος πέντε ώρες πριν από την καταστροφική πυρκαγιά άναψε με κλαδιά πεύκων -κυρίως- φωτιά επί της οδού Ανδρούτσου, την οποία ωστόσο «δεν έσβησε αποτελεσματικά».

«Δηλαδή με επάρκεια ποσότητας νερού, καθώς και κάλυψη με ικανή ποσότητα χώματος, με αποτέλεσμα τα υπολείμματα της καύσης, λόγω των επικρατουσών καιρικών συνθηκών, (αυξημένη θερμοκρασία, μειωμένη υγρασία περιβάλλοντος, ενίσχυση των ανέμων), να αναφλεγούν και να πυροδοτήσουν την παρακείμενη καύσιμη ύλη χαμηλού κυρίως ύψους, (κυρίως ξερά χόρτα και μικρό διάσπαρτο αριθμό πεύκων), και με τον τρόπο αυτό αναπτύχθηκε και εξαπλώθηκε η πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή».


 

Παράλληλα, οι εισαγγελείς αποκλείουν η εκδήλωση της πυρκαγιάς να προκλήθηκε από άλλη αιτία, όπως αρχικά είχε ειπωθεί σχετικά με το δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

Οι λόγοι της ραγδαίας επέκτασης της φωτιάς ήταν «οι ισχυροί άνεμοι, που επικρατούσαν την ώρα έναρξης, (ήτοι άνεμοι με ελάχιστη ταχύτητα 45,1 km/h δηλαδή ισχυροί άνεμοι έντασης έξι μποφόρ και με μέγιστη ταχύτητα 74 km/h, δηλαδή θυελλώδεις άνεμοι έντασης οκτώ μποφόρ με διεύθυνση Δυτική βορειοδυτική) και του ανάγλυφου της ευρύτερης περιοχής, αλλά και επειδή οι πυροσβεστικές δυνάμεις στο αρχικό στάδιο προσβολής κυρίως στην περιοχή Νταού Πεντέλης, δεν κατόρθωσαν, να την ελέγξουν αποτελεσματικά, απέκτησε δυναμική και περί ώρα 17.17 έως 17.30 .

Το ενιαίο αρχικά μέτωπο διασπάστηκε σε άλλα δύο και μάλιστα εκτός της κατά μέτωπο ανάπτυξης υπήρχε και πλευρική τους ανάπτυξη.

Έτσι, το ένα μέτωπο που ήταν το πλέον επικίνδυνο και καταστροφικό, κατευθύνθηκε ανεξέλεγκτα, καθώς δεν αποκόπηκε με την προσβολή του και δεν ελέγχθηκε στο σημείο αυτό από τις πυροσβεστικές δυνάμεις, βορειοανατολικά προς Νέο Βουτζά- Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι, ενώ το άλλο, το οποίο παρεμποδίστηκε και κατασβέστηκε αποτελεσματικά από τις επιχειρούσες στην ευρύτερη περιοχή πυροσβεστικές δυνάμεις πριν εξαπλωθεί νότιο ανατολικά προς τον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης, περιορίστηκε μόνο στην χαράδρα, που βρίσκεται βόρεια του οικισμού και έτσι δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες και εκτεταμένες καταστροφές».

Οι τραγικές καθυστερήσεις
 

«Ελάχιστα οχήματα επιχείρησαν εισερχόμενα στην καιόμενη περιοχής στο Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι. Από το συνδυασμό και την ανάλυση των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει, ότι υπήρξε καθυστέρηση στην αρχική προσβολή των πυροσβεστικών δυνάμεων λόγω απόστασης, περί των 15’ περίπου από την ενημέρωση της πυροσβεστικής και 30’ περίπου από την εκδήλωση της πυρκαγιάς, παρά την άμεση αρχική εκκίνηση των δυνάμεων, λόγω απουσίας των πλησιέστερων περιπολικών, όπως προαναφέρθηκε, τα οποία φέρεται, ότι αντικαταστάθηκαν από οχήματα εθελοντικών ομάδων, με τις σχετικές παρατηρήσεις, που έγιναν για την ικανότητα και τον αριθμό αυτών.

Περαιτέρω προέκυψε, ότι από τα πρώτα συνολικά επτά οχήματα, που κατέφθασε στο σημείο έναρξης από ώρα 16.55 έως 17.06 μόνο τα τρία εξ’αυτών είχαν κατασβεστική ικανότητα.
Επομένως αποδείχτηκε αφενός η ως άνω χρονική καθυστέρηση για την επέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων, αφετέρου η επέμβαση στο αρχικό στάδιο της πυρκαγιάς με μικρό αριθμό πυροσβεστικών δυνάμεων. Ένα επιπλέον γεγονός, που διαπιστώθηκε, είναι ότι ελάχιστα σε σχέση με την δυναμική της πυρκαγιάς δυνάμεις, (λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή θερμοκρασία, τους θυελλώδεις δυτικούς ανέμους, την έλλειψη υγρασίας και την μορφολογία του εδάφους), που προσήλθαν αρχικά στην περιοχή εκδήλωσης της πυρκαγιάς, επικεντρώθηκαν επιχειρησιακά στην κατάσβεση της κυρίως στην περιοχή της Καλλιτεχνούπολις, η οποία φυσικά λόγω γειτνίασης απειλήθηκε πρώτα, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά στην περιοχή εκτός της Καλλιτεχνούπολις να μην ελεγχθεί επαρκώς και να επεκταθεί ανεξέλεγκτα».

Η μη επέμβαση Εναέριων Μέσων

Προέκυψε, ότι η όλη διαχείριση των μέσων για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς «κυριαρχείται από τη μη επιβεβαίωση της πραγματικής εκτέλεσης των ενεργειών ή επιχειρησιακών σχεδίων όχι μόνο από τους αξιωματικούς του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, υπό την έννοια, ότι σχεδόν όλοι οι υπεύθυνοι και αρμόδιοι αρκούνται στο να δίνεται η εντολή ή να συντάσσεται το έγγραφο, χωρίς όμως κάποιος να ελέγχει αν πράγματι η ενέργεια εκτελέστηκε ή ποτέ εκτελέστηκε. Ουσιαστικά δηλαδή διαπιστώθηκε μια τυπική και γραφειοκρατική λειτουργία των φορέων, η οποία δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα, όπως αυτή εκδηλώνεται και εκφράζεται από την εκτέλεση των ενεργειών και των αποτελεσμάτων αυτών.

Δόθηκε εντολή να συνδράμουν της επιχείρησης πυρόσβεσης-αεροπυρόσβεσης σε τέσσερα αεροσκάφη, πλην όμως η εντολή αυτή πέραν του ότι δόθηκε αργά, δεν κατέστη δυνατόν να επιχειρήσουν και δεν προσέφεραν στις επιχειρήσεις αεροπυρόσβεσης για διάφορους λόγους, όπως πολύ ισχυροί άνεμοι, τεχνικά προβλήματα.

Πιο συγκεκριμένα από τα τέσσερα αεροσκάφη που απογειώθηκαν κατά διαφορετικά χρονικά διαστήματα, τα δύο ματαίωσαν την αποστολή τους και επέστρεψαν στα αεροδρόμια, λόγω βλάβης χωρίς να επιχειρήσουν, ενώ μόνο τα υπόλοιπα δύο μετέβησαν στο Νταού Πεντέλης και την ευρύτερη περιοχή για να επιχειρήσουν, όπου έφτασαν περί ώρα 18 .10 έως 18.15 περίπου, όταν δηλαδή ήταν πλέον πολύ αργά-ήδη πλησίαζε το μέτωπο τη λεωφόρο Μαραθώνος-για να αναχαιτίσουν την πυρκαγιά και να καθηλώσουν το μέτωπο της στην δασική έκταση μεταξύ της Ιεράς μονής Παντοκράτορος και Λειριού ιδρύματος.

Βέβαια και τα ανωτέρω δύο αεροσκάφη δεν αποδεικνύεται, αν τελικά κατόρθωσαν να επιχειρήσουν, αφού δεν ήταν δυνατόν να πάρουν νερό από τη θάλασσα, λόγω κυματισμού από τους πολύ ισχυρούς ανέμους. Συμπερασματικά, μέχρι το κρίσιμο διάστημα 18.20 που το μέτωπο της πυρκαγιάς πέρασε σε κάποιο σημείο την λεωφόρο Μαραθώνος με κατεύθυνση προς το Μάτι -Κόκκινο Λιμανάκι, επιχειρούσε μόνο ένα πτητικό μέσο αεροπυρόσβεσης, ενώ έως την ώρα 19.00μμ που η πυρκαγιά έφτασες στην ακτογραμμή επιχειρούσαν δύο πτητικά μέσα».

Τι δεν έκαναν οι δήμαρχοι Ψινάκης και Μπουρνούς

Σύμφωνα με την εισαγγελική διάταξη, δεν προέβησαν στην αρχή της αντιπυρικής περιόδου στην προληπτική απομάκρυνση βλάστησης, δεν απομάκρυναν την καύσιμη φυτική ύλη, όπως ξερά χόρτα και κλαδιά γύρω από κτιριακές υποδομές σε περιοχές υψηλού κινδύνου, ενώ την ημέρα της πυρκαγιάς δε λειτουργούσαν, όπως όφειλαν, τα γραφεία πολιτικής προστασίας σε κάθε δήμο.

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr και του madeingreece.news

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ