Βικτόρια Χισλοπ: «Αγόρασα σπίτι στα Πατήσια γιατί είναι

Η Βρετανίδα συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ είναι «δικός μας άνθρωπος» πια. Στο «Νήμα» της έγραψε για την πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη, στην «Ανατολή» της, που θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο από τις εκδόσεις «Διόπτρα», θα αναφέρεται στην Κύπρο και στο Κυπριακό. Στο μεταξύ, αγάπησε την Αθήνα. Κι αγόρασε σπίτι στα Πατήσια.

Στο «Εθνος της Κυριακής» μιλά στην Ελενη Γκίκα, με ενθουσιασμό για την καινούργια της γειτονιά. Για την Αθήνα και για την πρώτη επίσκεψή της στη χώρα μας. Για την ατμόσφαιρα του τόπου. Για την έντονη αίσθηση που έχει για την Ελλάδα από την πρώτη φορά: «Οταν βρίσκομαι εδώ νιώθω σαν να βρίσκομαι στην πατρίδα μου, στο σπίτι μου. Είναι μία παράξενη και ανεξήγητη αίσθηση, που όμως είναι τόσο αληθινή», θα μας πει.

Κυρία Χίσλοπ, ποια είναι η πρώτη εικόνα Ελλάδας που έχετε;

Η πρώτη εικόνα που έρχεται στον νου μου έχει να κάνει με το χρώμα. Δεν είναι ούτε κάποιο μνημείο, ούτε κάποιος δρόμος, ούτε ακόμα μία πόλη. Είναι το μπλε που κυριαρχεί στην Ελλάδα, ένα διάφανο μπλε χρώμα που το βρίσκει κανείς μόνο σε αυτήν τη χώρα.

Η πρώτη επίσκεψη ήταν επαγγελματικής φύσης, ταξιδιωτικό ρεπορτάζ αν δεν κάνω λάθος, ή διακοπές στη χώρα μας;

Η πρώτη μου επίσκεψη στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του '70, όταν ήλθα με τη μητέρα και την αδελφή μου για τουρισμό. Μαζί φτάσαμε στην Αθήνα πολύ αργά μία νύχτα του Ιουλίου. Φτάσαμε κουρασμένες, εξαντλημένες από τη ζέστη και αποπροσανατολισμένες. Κοιμηθήκαμε ελάχιστες ώρες και σηκωθήκαμε νωρίς το πρωί για να εξερευνήσουμε την άγνωστη για μας πόλη και να αρχίσουμε την περιπλάνησή μας στους δρόμους της. Τότε δεν υπήρχε το μετρό και θυμάμαι πως δεν βρίσκαμε πινακίδες γραμμένες σε καμία άλλη γλώσσα, παρά μόνο στα Ελληνικά.

Η ζέστη ήταν ανυπόφορη. Δεν είχα ξαναζήσει ποτέ τέτοια ζέστη, αν και μέχρι τότε δεν είχα ταξιδέψει αρκετά, ενώ οι περισσότερες διακοπές μας περιορίζονταν σε παραλιακές πόλεις της Αγγλίας. Η Ελλάδα ήταν σκέτη αποκάλυψη για μας. Εδώ συνάντησα την ομορφιά και το χάος λουσμένα στο φως που σας περιέγραψα πιο πάνω. Από την Αθήνα πήγαμε στην Πάρο με ένα φεριμπότ και τότε είδα τη θάλασσα, έτσι όπως δεν την είχα ποτέ ξαναδεί. Λάτρεψα αυτό το ταξίδι, από την αρχή έως το τέλος του, και θυμάμαι ότι δεν ήθελα να επιστρέψω στην πατρίδα.

Η πρώτη εικόνα της Αθήνας; Τι σημαίνει η Αθήνα για σας;

Η Αθήνα για μένα είναι κάτι περισσότερο από μία εικόνα. Καταλαμβάνει όλες τις αισθήσεις μου, με συνεπαίρνει. Κι αυτό συμβαίνει από την πρώτη στιγμή που πατώ το πόδι μου στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Από το αεροπλάνο βγαίνω στον δροσερό αέρα του αεροδρομίου που κλιματίζεται και έπειτα μόλις βγαίνω έξω στον δρόμο με βρίσκουν οι ήχοι και οι μυρωδιές της. Ο ήχος της μου αρέσει, γιατί χαρακτηρίζεται από τις φωνές των ανθρώπων που πηγαινοέρχονται - συχνά οι φωνές είναι φιλικές, κάποιες άλλες φορές τρυπούν, παραείναι δυνατές όταν φωνάζουν. Τώρα καταλαβαίνω ότι η ένταση αυτή των φωνών είναι «νορμάλ» - έπειτα ακούω τις κόρνες των ταξί και με χτυπά η ζέστη. Ο θερμός αέρας «χτυπά» απαλά το πρόσωπό μου, καθώς το ταξί αναπτύσσει ταχύτητα στην Αττική Οδό με κατεύθυνση προς το κέντρο των Αθηνών. Το οπτικό ερέθισμα ή η εικόνα είναι το τελευταίο που συναντώ. Τότε βλέπω τον μπλε ουρανό, τα βουνά στο βάθος και τέλος την Αθήνα, ενώ αναδύεται μπροστά μου έτσι όπως σκαρφαλώνει τους λόφους που απλώνονται στην πεδιάδα. Δεν είναι άσχημη όπως πολλές πόλεις της Αγγλίας. Η Αθήνα μοιάζει να βρίσκεται πάντα εκεί από γεννήσεως χρόνου έτσι όπως ενσωματώνεται με το τοπίο.

Για τα Πατήσια, που πια αποτελούν γειτονιά σας, έχετε ήδη μιλήσει. Τι είναι εκείνο που σας έκανε να τα επιλέξετε; Τι πρέπει, δηλαδή, να διαθέτει μια γειτονιά για να γίνει «η γειτονιά σας»;

Πολλοί μοιάζουν να απορούν, να εξανίστανται με την επιλογή μου. Αλλά θα σας πω γιατί επέλεξα αυτήν την περιοχή. Είναι μια αυθεντική γειτονιά, «αληθινή». Γνωρίζω ήδη πολλούς από τους γείτονές μου και ο ένας χαιρετά τον άλλον σαν να είναι φίλοι από τα παλιά. Ολοι χαιρετούν τους πάντες - μου αρέσει αυτό. Εχουμε και δύο καφενεία στην πλατεία που βρίσκονται μόλις λίγα μέτρα από την πολυκατοικία που διαμένω, όπου υπάρχουν εκεί πολλά δέντρα και μικρά καταστήματα. Μου αρέσει το λαχανοπωλείο της γειτονιάς μου που στοιβάζονται βουνά τα ζαρζαβατικά και τα φρούτα σε κοινή θέα. Είμαι μάλλον χορτοφάγος, έτσι δεν χρειάζομαι τίποτα περισσότερο. Υπάρχει ακόμα και ένα μικρό κομμωτήριο στη γωνιά και είμαι πια πελάτισσά του. Τα διαμερίσματα είναι «παραδοσιακά», όπως εκείνα που χτίστηκαν στις δεκαετίες του '50 και του '60, έτσι μοιάζουν κι αυτά αυθεντικά «αθηναϊκά». Υπάρχει κι ο θόρυβος που έρχεται από τα γειτονικά μπαλκόνια. Αυτός μαρτυρά τη «ζωή». Επειτα η κίνηση στους δρόμους, τα πουλιά, οι φωνές των παιδιών, οι ήχοι, η μουσική, το γάβγισμα των σκυλιών, όλα αυτά συγχωνεύονται, γίνονται ένας ενιαίος και οικείος ήχος. Από το μπαλκόνι του διαμερίσματός μου βλέπω τους λόφους.

Είναι όμορφοι έτσι όπως λούζονται στο καλοκαιριάτικο φως και στη ζέστη. Υπάρχουν πολλοί μετανάστες και ξέρω ότι αυτό, κατά κάποιον τρόπο, έχει ανησυχήσει τους μόνιμους κατοίκους, αλλά ας ελπίσουμε ότι στο μέλλον οι άνθρωποι δεν θα το βλέπουν ως πρόβλημα, αλλά σαν ένα καινούργιο κεφάλαιο της ιστορίας της όμορφης περιοχής τους.

Μου λένε επίσης ότι στην περιοχή αυτήν έμεναν και μένουν ακόμα πολλοί γνωστοί συγγραφείς και καλλιτέχνες, ίσως, λοιπόν, δεν ήταν εντελώς τυχαίο που την επέλεξα. Ισως υπήρξε και αυτός ένας από τους λόγους που επηρέασαν την επιλογή μου σε ένα βαθύτερο επίπεδο, αλλά η «ζωντάνια» ήταν ο κύριος λόγος της επιλογής μου.

Αγαπημένες αθηναϊκές γωνιές;

Τώρα είναι η γωνιά του μικρού δρόμου που βγάζει στην οδό Πατησίων και απέχει λίγα μέτρα από τον δρόμο μου. Από εκεί μπορώ να δω την Ακρόπολη στο βάθος, το κέντρο του αρχαίου κόσμου. Οταν πρωτοαντίκρισα την Ακρόπολη από εκείνη τη γωνιά, τσίμπησα τον εαυτό μου. Δεν πίστευα στα μάτια μου. Και βέβαια το καφέ στην πλατεία, όπου πίνω τον καφέ μου τα πρωινά.

Δεν είναι τυχαίο που σας θεωρούμε ήδη «δική μας». Στο «Νησί» η Κρήτη, στο «Νήμα» η Θεσσαλονίκη, στο καινούργιο σας «Ανατολή» η Κύπρος, υπάρχει η μνήμη του τόπου; Τι πρέπει να έχει ένας τόπος για να γίνει και συγγραφικά «ο τόπος σας»;

Είναι δύσκολο να απαντήσω γιατί ένας τόπος μάς εμπνέει περισσότερο από κάποιον άλλο ή έναντι κάποιου άλλου - ή αν υπάρχει αυτό μου λέμε η «μνήμη» ενός τόπου». Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι όλοι οι τόποι «φυλάγουν» μνήμες με κάποιον τρόπο. Είναι κάτι το μεταφυσικό, όταν πηγαίνω κάπου νιώθω αν έχει συμβεί κάτι καλό ή κακό σε αυτόν τον τόπο. Το νιώθω ακόμα κι όταν δεν μου εξιστορούν ή δεν λένε τίποτα γι' αυτό. Ενας τόπος που εμποτίζεται από την ιστορία είναι χωρίς αμφιβολία ένας τόπος που με εμπνέει, που με παρακινεί να αφηγηθώ την ιστορία του. Για μένα η «ατμόσφαιρα» του κάθε τόπου έχει περισσότερη σημασία από οτιδήποτε άλλο -είναι κάτι που με καλεί-, με προκαλεί να τη μελετήσω και να την κατανοήσω... Υπάρχει και κάτι άλλο που ίσως ποτέ δεν θα καταλάβω. Είναι η έντονη αίσθηση που έχω για την Ελλάδα. Οταν βρίσκομαι εδώ νιώθω σαν να βρίσκομαι στην πατρίδα μου, στο σπίτι μου. Είναι μια παράξενη και ανεξήγητη αίσθηση, που όμως είναι τόσο αληθινή.

Να περιμένουμε κάποια στιγμή από σας και ένα «αθηναϊκό μυθιστόρημα»;

Ποτέ μη λέμε ποτέ για οτιδήποτε. Πολλά συνέβησαν στην Αθήνα, καλά και κακά, και έχω την πεποίθηση ότι ο κάθε δρόμος έχει να μας αφηγηθεί τη δική του ιστορία…