Αγία Παρασκευή Αμαρίου Κρήτης: Το χωριό των αιωνόβιων κατοίκων

Πριν χρόνια, ο συνταξιούχος ταχυδρομικός Στέλιος Παπουτσάκης από την Αγία Παρασκευή, που διαμένει στο Ηράκλειο,-ζωή να ‘χει!-, είχε προβλέψει σε χωριανούς και φίλους του μεταξύ σοβαρού κι αστείου: «Δεν ποθαίνω παρά μετά που θα ποθάνει ο Χριστόδουλος κι ο Μητσοτάκης». Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος αποδήμησε, όμως ο Μητσοτάκης ζει και βασιλεύει και ο ταχυδρομικός επιμένει στην πρόβλεψη και πορεύεται στο χρόνο, υπερέβη τον αιώνα ζωής και ως… έφηβος συνεχίζει, νικηφόρα, την μάχη με τα χρόνια!



Και μπορεί η Αγία Παρασκευή Αμαρίου να έγινε γνωστή, πανελληνίως, ως το χωριό που γέννησε και ανάθρεψε τον δικτάτορα με το μυστρί, τον Στυλιανό Παττακό, ένα εκ των πρωταιτίων κατάλυσης του πολιτεύματος το 1967, όμως θεωρείται και… πρωταθλήτρια στα χρόνια ζωής των κατοίκων της, εντός και εκτός του χωριού. Ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς ή… έπιασε τον αιώνα, ή τον πέρασε ή τον ακουμπά, όπως γράφει στο madeincreta.gr o Μανόλης Παντινάκης!

Όμως, φαίνεται, πως ο οικισμός έχει… παράδοση να γεννά αιωνόβιους ή υπεραιωνόβιους και ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση της «Μαρίας Παττακογιωργάκενας», της μάνας του δυνάστη, που έφυγε στα 105 της χρόνια και κατ’ άλλους στα 107, αφού πρώτα έφερε στο φως της ζωής οκτώ παιδιά. Να φτάσει ως εκεί ο γιός της Στυλιανός που στην Αθήνα που ζει είναι στα 102 του, η κόρη της Στέλλα που είναι στα 100 και είναι στην Αμερική και ο άλλος της γιός Αλέκος που βρίσκεται στα 98 και «για πρώτη χρονιά κάνει τον χειμώνα στην πρωτεύουσα κοντά στο παιδί του;»

Ωστόσο, τέσσερις ανεπίσημοι… δημοτολόγοι του χωριού έψαξαν και μέτρησαν τους υπερήλικες που είναι εν ζωή στην Αγία Παρασκευή και αλλού, και βρήκαν, πέραν από τα τρία παιδιά της «Παττακογιωργάκενας» σε μεγάλες ηλικίες και τον ταχυδρομικό Παπουτσάκη, και τους εξής: Βασίλη Σοφιολάκη(94), Μαρίκα Παπουτσάκη(94), Ολυμπία Κεραμιανάκη(94), Καλλιόπη Μαλλιαρού(94), Γιάννη Παττακό(88), Γιάννη Καλογεράκη(88), Κώστα Φουντουλάκη(87), Στέλιο Καλογεράκη(86), Μαρία Μελιδονιώτη ή Ζαχαρίενα(86), Βαγγελιώ Ζαχαριουδάκη(86), Παντελή Παττακό(85), Μιχάλη Φουντουλάκη(85), Ηλία Κανακάκη(85). Κάτω των 85 χρόνων και μέχρι τα 80 χρόνια υπάρχουν και άλλοι πολλοί που είναι διασκορπισμένοι ανά την Ελλάδα.

«ΟΝΤΕ ΒΓΑΙΝΑΝΕ ΤΑ ΚΟΛΟΚΥΘΙΑ…»

Η πλειοψηφία των υπερήλικων στην Αγία Παρασκευή της Αμπαδιάς δεν μένουν… στάσιμοι να τους τρώει ο χρόνος! Ο παλιός αγροφύλακας Γιάννης Παττακός, για παράδειγμα, έχοντας μάθει, «γυρεύει του ομανίτες» και τα χόρτα της κρητικής γης, άλλοι «μαζώνουν ελές και χαρούπια», άλλοι απασχολούνται στα περιβόλια και στις άλλες δράσεις της αγροτικής ζωής, άλλοι στα οικόσιτα και «δεν μπορούν να αλλάξουν και εδά που γέρασαν».



Ο Κώστας Φουντουλάκης 87 χρονών, έχει επικρατήσει ως «ο Κωστής ο σωμαράς», αφού από τα 8 του ασχολούνταν με την τέχνη της σαγματοποιίας. Θυμάται την απάντηση που του έδιδε η μάνα του όταν την ρωτούσε το έτος που γεννήθηκε: «Δε γατέχω κοπέλι μου», του απαντούσε. «Σε έκαμα όντε βγαίνανε τα κολοκύθια», του προσδιόριζε την εποχή, όχι όμως και τον χρόνο! Μεγαλώνοντας έμαθε…

Ο ίδιος αποδίδει «το μέγιστο της ζωής» των κατοίκων στις κλιματολογικές συνθήκες του χωριού και στη διατροφή τους. «Το κλίμα είναι πολύ καλό, δεν έχομε υγρασία», υποστηρίζει, «τρώμε το γνήσιο λάδι τση χοντρολιάς, τρώμε όσπρια πολλά και πίνουμε και το κρασάκι μας. Αλλά το σπουδαιότερο είναι το λάδι και εγώ δεν μπορώ το ψιλό, δεν το καταλαβαίνω, δεν με πιάνει. Η γυναίκα μου η Άρτεμις πάει κι ανάβει τα καντήλια στο νεκροταφείο κάθε μέρα και δεν ανάβουν με το ψιλόλαδο…»

Σήμερα η Αγία Παρασκευή αριθμεί σε μόνιμο πληθυσμό ίσαμε τριάντα ανθρώπους και οι μισοί από αυτούς, όσο παρήγορο κι αν είναι, ανήκουν σε μεσήλικες και νεότερες γενιές. Βέβαια, συχνά τη βδομάδα, στο χωριό θα εμφανιστούν και «χωριανοί που ζουν σε άλλες πόλεις της Κρήτης και θα έλθουν, ή για να φροντίσουν τις περιουσίες τους ή για να πάρουν το οξυγόνο τους και να ανανεωθούν».



Τούτο συνέβη και με το γαμπρό του χωριού Γιάννη Μαλτεζάκη  και τη σύζυγό του Ερωφίλη Τζεκάκη, που ταξίδεψαν από τα Χανιά, ενώ συχνότερα παρουσιάζεται ο πρώην λιμενάρχης Ηρακλείου Μαρίνος Παττακός που έχει εξελιχθεί σε άριστο οινοπαραγωγό και καλλιεργητή και ο Νίκος Βοσκάκης που υπηρέτησε στην πρώην νομαρχία Ηρακλείου…

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Ο μεγάλος αριθμός των κατοίκων που μετανάστευσε ψάχνοντας «μια άλλη τύχη» εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο, έτσι που σήμερα να θεωρείται «η μεγαλύτερη παροικία των απόδημων πανελληνίως, ακόμα και από την Αθήνα». Γι'αυτό η κυρία Τζεκάκη λέει ότι «κάθε σπίτι του χωριού έχει το λιγότερο ένα παιδί στο Ηράκλειο», και όπως συνηθίζονταν «το ένα παιδί έπαιρνε στην πόλη το άλλο». Θα μπορούσε, λοιπόν, ο πληθυσμός που μετακινήθηκε και εγκαταστάθηκε στη μεγαλούπολη της Κρήτης, να συγκροτεί μια κωμόπολη με δυναμισμό και παραγωγή…



Το χωριό των τριάντα ανθρώπων, όπως συμβαίνει και στα περισσότερα, έχει γίνει σήμερα ο τόπος των απόμαχων της δουλειάς. Μεγαλώνοντας και αυτοί… εξ ανάγκης και νόμου τους μήνες του χειμώνα, με πόνο φεύγουν και πάνε για λίγους μήνες κοντά στα παιδιά τους, και «μετρούν τις μέρες να γυρίσουν». Έτσι έφτασε σήμερα, η καφεπώλισσα Μαρία Ντουράκη στην πιάτσα, να σερβίρει ημερησίως «τρεις πελάτες το πρωί και δυο το βράδυ».

 Το άλλο καφενείο στη μεσοχωριά ανοίγει το απόγευμα…