Γιώργος Παπανδρέου: «Είμαι πάντα εδώ-Ο αγώνας για τη Δημοκρατία είναι στάση ζωής»

Τη διάθεσή του να παραμείνει ενεργός στην ελληνική πολιτική σκηνή επιβεβαίωσε ο πρώην πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου σε εκδήλωση του Συλλόγου Ελλήνων αποφοίτων του πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Ο κ. Παπανδρέου, στην ίδια ομιλία, ισχυρίστηκε ότι κανείς δεν πρότεινε κούρεμα χρέους το 2010 και προχώρησε σε άνοιγμα προς άλλες πολιτικές δυνάμεις για συναίνεση. Επίσης ο πρώην πρωθυπουργός επέμεινε στην ιδέα του δημοψηφίσματος η οποία, ουσιαστικά, τον έθεσε εκτός πρωθυπουργίας.



Συγκεκριμένα ο κ. Παπανδρέου αναλύοντας την οικονομική κατάσταση παγκοσμίως είπε:

«Σήμερα, από την στιγμή που το κεφάλαιο μπορεί να εγκαταλείψει μια χώρα, αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο, υπονομεύτηκε. Εφόσον μπορεί να κρυφτεί σε φορολογικούς παραδείσους, αφαιρούνται, κλέβονται, ζωτικής σημασίας κονδύλια από τις κοινωνίες μας. Για την ανάπτυξη, την παιδεία, την πρόνοια - ακόμα και για την αντιμετώπιση του χρέους.

Οι αναπτυγμένες κοινωνίες, πιέζονται από τις αγορές να υιοθετήσουν μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης, παρόμοια με αυτά των αναδυόμενων αγορών, όπου δεν υπάρχουν συλλογικές διαπραγματεύσεις, προδιαγραφές συνθηκών εργασίας, συστήματα πρόνοιας ή προστασίας του περιβάλλοντος - που κοστίζουν.

Έχουμε το φαινόμενο της λεγόμενης κούρσας  - ανταγωνισμού προς τον πάτο.

Παρότι οι αναδυόμενες χώρες έχουν βελτιώσει κάπως τις συνθήκες διαβίωσης των πληθυσμών τους, εντούτοις έχει αυξηθεί κατακόρυφα και παντού η ανισότητα.
 
Τεράστιος πλούτος συγκεντρώνεται σε χέρια λίγων.
 
Η OXFAM, πρόσφατα, αποκάλυψε ότι, 85 οικογένειες έχουν τόσο πλούτο όσο το 50% του πληθυσμού της γης που έχει εισόδημα κάτω του μέσου όρου».
 
Επίσης, ανέφερε ότι η Ευρώπη παρά τη δανειακή βοήθεια που προσέφερε στην Ελλάδα, δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων:

«Ας πάρουμε όμως, ένα παράδειγμα αντίδρασης της Ευρώπης. Την αντίδρασή της απέναντι στην ελληνική κρίση. Παρότι καταφέραμε να φτιάξουμε μηχανισμό στήριξης - από το πουθενά και σε χρόνο ρεκόρ - με σκληρές διαπραγματεύσεις - σημειώνω ότι, ακόμη και την προηγούμενη της απόφασης, δεν είχε υπάρξει συμφωνία, παρότι η Ελλάδα δεν χρεοκόπησε και δεν έζησε το 2010 μία εθνική τραγωδία βίαιης χρεοκοπίας, παρότι πήραμε το μεγαλύτερο στην παγκόσμια ιστορία δάνειο, από τους φορολογούμενους των άλλων χωρών - μελών, παρότι καταφέραμε να γίνει το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους που έγινε ποτέ, χρέος που αλλιώς θα επωμιζόταν ο Έλληνας φορολογούμενος, ευθέως λέω ότι, ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η κρίση, υπονόμευσε τον πυρήνα των ευρωπαϊκών αξιών αντί να τις προστατεύσει. Υπονόμευσε έτσι τις αξίες αυτές και διεθνώς».
 
Επίσης πρόσθεσε: «Η ηγεσία της Ευρώπης υιοθέτησε και προώθησε την πρώτη αφήγηση:"Για όλα φταίει η Ελλάδα και η Περιφέρεια". Ήταν και λάθος και εύκολη προσέγγιση. Πίσω από αυτήν, μπορούσαν να αποκρύψουν και τις ευθύνες της ΕΕ, η οποία μέχρι το 2009 δεν έλεγξε, δεν μίλησε, δεν φρέναρε, δεν αντέδρασε αποτελεσματικά στην ιλιγγιώδη άνοδο του ελλείμματος και του χρέους της χώρας. Αν είχαν κάνει την δουλειά τους, δεν θα βρίσκονταν σε τόσο δεινή θέση οι Έλληνες. Ήταν και μια βολική αφήγηση. Η ΕΕ και συγκεκριμένες χώρες, μπορούσαν να πουν, δεν έχω καμία ευθύνη».

Ο κ. Παπανδρέου έδωσε τέσσερις εξηγήσεις για τη συγκεκριμένη διέξοδο που δόθηκε στην Ελλάδα για να βγει από την κρίση:
 
«Πρώτον, γιατί τα χρέη και τα ελλείμματα στην Ελλάδα ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Το θανάσιμο μεν σύμπτωμα, αλλά όχι το βαθύτερο αίτιο.
Το πραγματικό πρόβλημα ήταν αυτό της χρηστής, ευνομούμενης διακυβέρνησης, ήταν η αποτυχία των δημοκρατικών θεσμών.
Αυτό αποτέλεσε και τον πυρήνα της πρώτης μου παρέμβασης στις Βρυξέλλες το 2009.
Με μεγάλη καθυστέρηση, πέρασαν χρόνια, αρκετοί το κατάλαβαν.

Δεύτερον, γιατί η σκληρή λιτότητα ως απολύτως κυρίαρχη αντίληψη, έβαλε κάτω από το χαλί τα δομικά προβλήματα της Ευρωζώνης. Φανήκαμε ανήμποροι να πάρουμε σοβαρές αποφάσεις, όπως τα ευρωομόλογα. Δημιουργήθηκε έτσι η εντύπωση πως δεν εμπιστευόμαστε, εμείς οι ίδιοι, το Ευρωπαϊκό project. Και αυτό, συνδέθηκε με τις συνεχείς φήμες για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, που πολλοί άφηναν να αιωρούνται αντί να τις "σκοτώσουν". Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για την ελληνική οικονομία. Η οικονομία μας απλά πάγωσε, κάνοντας το πρόγραμμα προσαρμογής ακόμα πιο δύσκολο.
 
Τρίτον, το τραπεζικό σύστημα. 6 χρόνια μετά το crash στην Wall Street δεν έχουμε ακόμα βάλει τάξη στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Για νιοστή φορά γίνονται έλεγχοι και stress tests στις τράπεζες της ΕΕ. Αποτέλεσμα; Ρευστότητα  με το σταγονόμετρο. Ο τρόπος δε που αντιμετωπίστηκε η Κύπρος, καλλιέργησε περαιτέρω την διαίρεση μεταξύ τραπεζών της περιφέρειας - υψηλού ρίσκου και αυτών του πυρήνα της ΕΕ - χαμηλού ρίσκου, κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη της προσαρμογή των οικονομιών μας. Ενώ και τα χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ δεν φτάνουν στις χώρες υπό προσαρμογή λόγω των δομών της ΕΕ κάνοντας ακόμα πιο δύσκολο τον ανταγωνισμό μας στην κοινή αγορά.

Τέταρτον, η συνολική οικονομική πολιτική της ΕΕ, η ύφεση, η ευρύτερη πολιτική λιτότητας στην ΕΕ, έχουν κάνει πολύ πιο δύσκολη την προσαρμογή μετά την κρίση στη Wall Street».
 
Ο κ. Παπανδρέου υπογράμμισε ότι κατά την άποψή του υπήρχε εναλλακτική κρίση, η οποία δεν γινόταν αποδεκτή από τις ευρωπαικές ηγεσίες.

Είπε επίσης: «Ναι, η αντίδραση της Ευρώπης, κατά τη διάρκεια της κρίσης, χαρακτηρίστηκε περισσότερο από φόβο και άγνοια, εσωστρέφεια και αμυντική στάση. Θα μπορούσε, όπως μου έλεγε, ο Paul Volcker, η Ευρώπη να λύσει το πρόβλημα άμεσα. Με μικρότερες συνέπειες για όλους. Σε κάθε περίπτωση, αν κάτι σήμερα έχει σημασία, είναι να αντιμετωπίζουμε την αλήθεια χωρίς παρωπίδες. Αυτή ήταν και εξακολουθεί να είναι η Ευρώπη με την οποία συνομιλούσαμε τότε.
 
Δεν υπήρχε άλλος πραγματικός συνομιλητής, παρά μόνον στη φαντασία κάποιων, όπως αποδείχτηκε εμπράκτως, όχι μόνον από τις επισκέψεις μου σε κάθε γωνία του πλανήτη τότε, αλλά και από τις εξελίξεις που ακολούθησαν. Με αυτήν την Ευρώπη, έπρεπε να βρούμε λύσεις.
Όμως, μετά το μνημόνιο, ή μετά τα μνημόνια στην ΕΕ, είναι αναγκαίο να αλλάξει η αφήγηση για την Ηπειρό μας.
 
Η Ελλάδα στην Προεδρία της ΕΕ έχει μια ευκαιρία. Είναι μεν συμβολική πια σήμερα. Και πρέπει να κρατήσει στάση ουδέτερη, πόσο μάλλον ενόψει και των ευρωεκλογών. Όμως, έχει κάθε δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση να θέσει τα ζητήματα. Να ανοίξει ένας διάλογος. Η ελληνική φωνή δικαιωματικά μπορεί αλλά και υποχρεωτικά πρέπει να ακουστεί δυνατά».

Ο κ. Παπανδρέου μίλησε για συμμετοχικό έργο επιμένοντας στην ιδέα του δημοψηφίσματος, σημειώνοντας πως αυτό «ήταν και ένας από τους κύριους λόγους που πρότεινα το δημοψήφισμα. Μία πρόταση που όταν ανακοινώθηκε, αποτελούσε τη μοναδική απάντηση στη παντελή έλλειψη πολιτικής σωφροσύνης και στην κορύφωση της δημαγωγίας».
 
Μιλώντας για τις Κάννες είπε:

«Στις Κάννες, επανέλαβα την άποψή μου πως το δημοψήφισμα ήταν απαραίτητο για την λαϊκή υποστήριξη του σκληρού ελληνικού προγράμματος προσαρμογής.

Ο Σαρκοζί το έβλεπε διαφορετικά, “οι αγορές θα τρελαθούν”, είπε. Του απάντησα: “η εμπιστοσύνη των αγορών δεν θα κρατήσει αν δεν κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών μας”».
 
Μιλώντας προσωπικά είπε πως «πολιτικά» είναι εδώ:

«Δεν στεναχωριέμαι για αυτά που ακούω εναντίον μου. Παρότι λίγοι πολιτικοί θα έχουν ακούσει τόσα. Γιατί συγκρούστηκα με τις ρίζες του προβλήματος στη χώρα, ίσως γι’ αυτό τα ακούω.Θλίβομαι όμως, γιατί πίσω από τις απλουστεύσεις, τις ύβρεις και όλες τις θεωρίες συνωμοσίας και τους μύθους, κρύβεται η άρνηση συνειδητοποίησης της πραγματικότητας. Ακόμη χειρότερα, η προσπάθεια συγκάλυψης πραγματικών προβλημάτων και κατεστημένων καταστάσεων στη χώρα μας. Για αυτό δεν θα σταματήσω να συγκρούομαι με αυτά. Συγκρούστηκα με νοοτροπίες, με συμφέροντα, κατεστημένα. Είμαι όμως περήφανος γιατί έδωσα μια σκληρή μάχη. Ούτε και στεναχωριέμαι που έχασα μια μάχη.

Ο αγώνας για τη Δημοκρατία, δεν έχει ποτέ τελευταία μάχη, είναι διαρκής, είναι στάση ζωής.
Αυτό ίσως δεν μπορούν να κατανοήσουν όσοι αναρωτιούνται αν έφυγα ή αν θα επανέλθω.
Είμαι πάντα εδώ».

Τέλος πρότεινε ένα νέο Εθνικό Συμβόλαιο πέρα από διχόνοιες:

«Αρκετά με τη διχόνοια. Αρκετά διαιρεθήκαμε. Σήμερα, που ζούμε ακόμη μία κορύφωση διακομματικής υστερίας, όλοι εναντίον όλων, σήμερα προτείνω να καθίσουμε στο τραπέζι για ένα Εθνικό Συμβόλαιο».